Trong những năm gần đây, thuật ngữ coaching được xuất hiện khá phổ biến và nhiều người biết đến. Coaching có thể giúp cá nhân, tổ chức hay các doanh nghiệp khai thác tiềm năng của bản thân, tìm ra những mục tiêu mới, ý tưởng mới đem lại giá trị cho công việc. Vậy coaching là gì? Làm thế nào để trở thành một chuyên gia coach thực thụ. Cùng IDBooker tìm hiểu nhé!
1. Coaching là gì?
Coaching được biết đến là quá trình khai vấn, huấn luyện giúp người học thường gọi là “học viên” hay các "coachee’ chuẩn bị những điều cần thiết để phát triển và nâng cao các kỹ năng. Điều đó giúp họ hình dung dễ dàng về định hướng và đạt được các mục tiêu trong sự nghiệp và cuộc sống.
Với học viên, quá trình coaching thực sự rất quan trọng. Thông qua các cuộc gặp với “huấn luyện viên” hay Coach, họ có thể tháo gỡ được những khó khăn về mặt tâm lý và phát triển thế mạnh của mình.
Coaching thường tập trung vào các khía cạnh như phát triển kỹ năng cá nhân như: quản lý thời gian, quản lý stress, trở thành lãnh đạo, lãnh đạo doanh nghiệp, sự tự tin, vượt qua khó khăn, nghịch cảnh trong cuốc sống,…hoặc bất kỳ mục tiêu cụ thể nào mà học viên muốn đạt được.
Nhiều phương pháp coaching được sử dụng khác như: coaching cá nhân, coaching nhóm. Và được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực kinh tế, tài chính, sức khỏe, giáo dục, đời sống…
2. Phân biệt các thuật ngữ coaching, mentoring, consulting, therapy, training
Coaching, mentoring, training, therapy và consulting là những phương pháp có thể giúp mọi người phát triển và đạt được mục tiêu của họ. Tuy nhiên, mỗi phương pháp có những mục tiêu và cách tiếp cận khác nhau.
- Coaching là một quá trình hỗ trợ cá nhân hoặc tổ chức xác định và đạt được mục tiêu của họ.
- Mentoring là một mối quan hệ cố vấn giữa một người có kinh nghiệm (mentor) và một người mới bắt đầu (mentee). Mentor sẽ chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và mạng lưới của họ để giúp mentee phát triển sự nghiệp hoặc cá nhân.
- Training là một quá trình cung cấp kiến thức và kỹ năng cụ thể cho một người hoặc nhóm. Training thường được sử dụng để chuẩn bị cho một vai trò hoặc nhiệm vụ cụ thể.
- Therapy là một quá trình hỗ trợ cá nhân giải quyết các vấn đề tâm lý hoặc cảm xúc.
- Consulting là một quá trình cung cấp lời khuyên và hướng dẫn chuyên môn cho một cá nhân hoặc tổ chức.
| Đặc điểm | Coaching | Mentoring | Training | Therapy | Consulting |
|---|---|---|---|---|---|
| Mục tiêu | Phát triển và đạt được mục tiêu | Chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm | Cung cấp kiến thức và kỹ năng | Giải quyết các vấn đề về tâm lý và cảm xúc | Cung cấp lời khuyên và hướng dẫn chuyên môn |
| Cách tiếp cận | Hỗ trợ, động lực, thúc đẩy và khám phá | Chia sẻ kinh nghiệm, định hướng, hỗ trợ | Truyền đạt kiến thức, thực hành, phản hồi | Trị liệu, hỗ trợ, hướng dẫn | Tư vấn, giải quyết vấn đề, thực hiện |
| Vai trò | Hỗ trợ, cố vấn, đồng hành | Chia sẻ, định hướng, dẫn dắt | Truyền đạt, hướng dẫn, đánh giá | Trị liệu, hỗ trợ, định hướng | Tư vấn, giải quyết vấn đề, hỗ trợ |
| Vai trò của khách hàng | Xác định mục tiêu, phát triển kế hoạch, thực hiện hành động | Học hỏi, phát triển, xây dựng mối quan hệ | Tích lũy kiến thức, kỹ năng | Chia sẻ, giải quyết vấn đề, thực hiện hành động | Xác định vấn đề, thực hiện giải pháp |
Vai trò của coaching đối với cá nhân và tổ chức doanh nghiệp
3. Ứng dụng coaching trong thực tiễn
3.1. Business Coaching
Business Coaching hoặc Excecutive Coaching (Huấn luyện kinh doanh) tập trung hỗ trợ các nhà lãnh đạo phát triển kỹ năng, cải thiện hiệu suất và điều chỉnh hành vi thông qua các câu hỏi khai vấn. Việc lựa chọn hình thức huấn luyện phù hợp, bao gồm huấn luyện nội bộ hoặc hợp tác với các tổ chức đào tạo bên ngoài, sẽ mang lại các kết quả khác nhau. Do đó, doanh nghiệp cần xem xét và chọn lựa hình thức phù hợp dựa trên nhu cầu cụ thể của mình.
3.2. Career Coaching
Career Coaching (Huấn luyện nghề nghiệp) giúp người tham gia đánh giá năng lực, xác định hướng đi nghề nghiệp và phát huy tiềm năng. Huấn luyện viên cung cấp góc nhìn rõ ràng về các phẩm chất cá nhân, phong cách làm việc và giao tiếp để định hình lộ trình phát triển phù hợp.
3.3. Life Coaching
Life Coaching (Huấn luyện cuộc sống) hỗ trợ cá nhân đạt được mục tiêu và nâng cao chất lượng cuộc sống. Thay vì chỉ định giải pháp cụ thể, quá trình này giúp coachee xác định mục tiêu, khám phá tiềm năng và xây dựng kế hoạch hành động hiệu quả.
3.4. Sport Coaching
Sport Coaching (Huấn luyện thể thao) tập trung phát triển kỹ năng, nâng cao hiệu suất và đạt mục tiêu trong lĩnh vực thể thao. Huấn luyện viên cung cấp hướng dẫn, phản hồi và định hướng để cá nhân hoặc đội nhóm phát triển khả năng tối đa, từ cấp độ cơ bản đến chuyên nghiệp.
4. Bí quyết trở thành một chuyên gia Coach thực thụ
Phát triển trên con đường trở thành một chuyên gia Coach thực thụ đòi hỏi sự nỗ lực, kiên trì và không ngừng học hỏi. Để đạt được mục tiêu này, cần trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cần thiết. Vậy cụ thể bí quyết ấy là gì? IDBooker bật mí với bạn 6 bước để trở thành một chuyên gia Coach toàn năng.
4.1. Xác định mục tiêu rõ ràng
Đầu tiên, xác định mục tiêu cụ thể khi làm Coach sẽ giúp bạn tìm ra phương hướng phát triển hiệu quả nhất. Một số câu hỏi bạn có thể tự đặt ra để làm rõ vấn đề này như: Bạn muốn làm việc với đối tượng nào? Bạn muốn phát triển kỹ năng coaching nào? Bạn muốn đạt được những thành tựu gì? Việc xác định mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn có định hướng cho hành trình học tập và phát triển bản thân, đồng thời tạo động lực để bạn không ngừng nỗ lực theo đuổi đam mê.
4.2. Đầu tư vào việc học tập
Kiến thức và kỹ năng là nền tảng quan trọng để trở thành một chuyên gia Coach. Bạn có thể tham khảo các khóa học coaching chuyên nghiệp để trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết. Từ đó, bạn có thể tự tin xây dựng quy trình cho Coach cho người huấn luyện của bạn trong tương lai. Ngoài ra, bạn cũng nên tự học hỏi thêm thông qua sách, bài viết, video hướng dẫn, tham gia các hội thảo, hội nghị chuyên ngành. Bên cạnh đó, trau dồi kiến thức chuyên môn về lĩnh vực mà bạn muốn Coaching và nâng cao kỹ năng mềm như giao tiếp, lắng nghe, thấu hiểu, đồng cảm cũng là những yếu tố căn bản phải có để làm tốt vai trò trong quá trình Coaching.
4.3. Thực hành và tích lũy kinh nghiệm
Việc áp dụng những kiến thức và kỹ năng đã học vào thực tế là điều cần thiết để bạn trở thành một chuyên gia Coach thực thụ. Hãy tìm kiếm cơ hội thực hành coaching với khác để tích lũy kinh nghiệm và học hỏi từ những tình huống thực tế. Tham gia các chương trình coaching thực tập hoặc tình nguyện cũng là một cách hiệu quả để bạn trau dồi kỹ năng và kiến thức của mình. Luôn cầu tiến, học hỏi từ những sai lầm và không ngừng hoàn thiện bản thân là những phẩm chất cần thiết để bạn đạt được thành công trong lĩnh vực này.
4.4. Xây dựng mạng lưới và phát triển danh tiếng
Tham gia các cộng đồng chuyên gia coaching, nhóm thảo luận, diễn đàn trực tuyến để trao đổi kiến thức, kinh nghiệm và học hỏi từ những người đi trước. Kết nối với những người có liên quan đến lĩnh vực coaching như các nhà tuyển dụng, khách hàng tiềm năng và các chuyên gia khác. Tham gia các hoạt động networking để mở rộng mối quan hệ và xây dựng thương hiệu cá nhân. Cung cấp giá trị và giúp đỡ người khác một cách tận tâm, chuyên nghiệp để xây dựng danh tiếng và uy tín là những cách hiệu quả để bạn khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực coaching.
4.5. Liên tục học tập và phát triển bản thân
Lĩnh vực coaching luôn phát triển không ngừng, do đó việc học tập và phát triển bản thân là vô cùng quan trọng để bạn có thể cập nhật những xu hướng mới nhất và nâng cao năng lực chuyên môn. Đọc sách, bài viết, tham gia các khóa học nâng cao và hội thảo chuyên ngành. Trau dồi kỹ năng mềm và phát triển những phẩm chất cần thiết cho một chuyên gia coach như sự đồng cảm, thấu hiểu, kiên nhẫn, đam mê và sự chuyên nghiệp. Luôn giữ cho bản thân một tinh thần học hỏi cầu tiến và không ngừng hoàn thiện bản thân là những yếu tố then chốt để bạn đạt được thành công lâu dài trong nghề Coach.
4.6. Xây dựng thương hiệu cá nhân
Xác định giá trị độc đáo mà bản thân mang lại và truyền tải thông điệp một cách rõ ràng, hiệu quả. Tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp cho bản thân thông qua trang web cá nhân, hồ sơ mạng xã hội, bài viết chuyên môn và các hoạt động khác. Tham gia chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và quan điểm cá nhân về lĩnh vực coaching để thu hút sự chú ý và xây dựng uy tín. Duy trì sự tương tác với cộng đồng coaching và khách hàng tiềm năng là những cách hiệu quả để bạn xây dựng thương hiệu cá nhân và khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực này.
5. 6 lưu ý quan trọng cho Coach trong quá trình coaching
- Lấy coachee làm trung tâm: Coaching là quá trình cải thiện kỹ năng và mục tiêu cá nhân của người được huấn luyện. Do đó, người Coach cần chủ động trong việc tìm hiểu nhu cầu, lắng nghe chia sẻ và hỗ trợ Coachee trong suốt hành trình này. Hành động của Coach phải tập trung vào việc giúp Coachee nhận ra và phát triển những khả năng tiềm ẩn của bản thân.
- Đối tác hóa: Mối quan hệ giữa người coach và coachee được xây dựng dựa trên nền tảng là sự đối tác. Huấn luyện viên sẽ không định hình phương hướng phát triển của coachee một cách trực tiếp, mà chỉ đưa ra ý kiến mang tính xây dựng để thúc đẩy coachee tìm giải pháp cho riêng mình. Điều này giúp nâng cao tính tự chủ và trách nhiệm hơn cho coachee.
- Không phán xét: Trong quá trình thực hiện hoạt động coaching, người coach sẽ không đưa ra bất kỳ đánh giá hay phán xét nào đối với coachee. Mục tiêu của phương pháp coaching là xây dựng niềm tin giữa người coach và coachee, giúp coachee mở lòng để chia sẻ những khía cạnh về bản thân.
- Lắng nghe tích cực: Cần có sự lắng nghe ở cả hai phía, tuy nhiên người coach cần lắng nghe một cách sâu sắc hơn để tạo ra không gian thoải mái cho coachee.
- Dùng các câu hỏi gợi mở: Người coach nên sử dụng các loại hình câu hỏi gợi mở để thúc đẩy coachee chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc và quan điểm của mình
- Tôn trọng và bảo mật: Người Coach phải đảm bảo nguyên tắc bảo mật của quá trình coaching. Các thông tin được coachee chia sẻ trong quá trình này sẽ không được tiết lộ cho bất kỳ người nào ở ngoài phạm vi huấn luyện.
Coaching không chỉ là một công cụ mạnh mẽ giúp cá nhân và doanh nghiệp phát triển, mà còn là con đường dẫn đến sự thay đổi tích cực và bền vững. Dù bạn là một nhà lãnh đạo đang tìm cách nâng cao hiệu suất đội nhóm hay một cá nhân mong muốn phát triển bản thân, coaching có thể giúp bạn khai thác tiềm năng tiềm ẩn và đạt được mục tiêu của mình. Để trở thành một chuyên gia Coach thực thụ, bạn cần có sự nỗ lực, kiên trì và không ngừng học hỏi. Hãy xác định mục tiêu rõ ràng, đầu tư vào việc học tập và thực hành, xây dựng mạng lưới quan hệ, và không bao giờ ngừng phát triển bản thân. Với những bí quyết và lưu ý quan trọng này, bạn sẽ từng bước trở thành một Coach xuất sắc, mang lại giá trị đích thực cho người học và cộng đồng.
Nếu bạn đang cần một chuyên gia coaching cho bản thân hay doanh nghiệp của mình, IDBooker sẽ giúp bạn tìm kiếm và đặt lịch coaching trở nên dễ dàng hơn, đặt lịch tại đây nhé.
